وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی سالمندان استان ایلام در 4 دهۀ گذشته

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام

2 دانش‌آموختۀ دکترای تخصصی جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فرهنگیان استان ایلام، ایلام، ایران

10.22034/farhang.2022.149141

چکیده

مقدمه: سالمندی جمعیت پدیدۀ نوینی در کشورهای جهان است؛ البته تجربۀ این پدیده در کشورهای توسعه­یافته و در حال توسعه تفاوت دارد؛ به گونه­ای که سریع­ترین رشد سالمندی مربوط به کشورهای در حال توسعه است. رشد جمعیت غیرفعال آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد؛ زیرا جمعیت جوان و سالخورده بیش از آنکه تولیدکننده باشد، مصرف‌کننده و درنتیجه وابسته به جمعیت فعال و شاغل است. در این مقاله، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی سالمندان استان ایلام بررسی شده است.
روش: از روش تحقیق تحلیل ثانویۀ داده­ها و بهره­گیری از اطلاعات سرشماری­های عمومی نفوس و مسکن استان ایلام طی سال‌های 1355-1395 برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش استفاده شده است.
یافته­ها: جمعیت 65 ساله و بیشتر استان ایلام از 03/4 درصد در سال 1355 به 61/5 درصد در سال 1395 افزایش پیدا کرده و میانۀ سنی جمعیت استان بین 15 تا 29 سال نوسان داشته است. بیشترین مقدار آن نیز مربوط به سرشماری سال 1395 و کمترین آن مربوط به سال 1365 بوده است. نسبت جمعیت سالمند مناطق روستایی از 81 درصد در سال 1355 به 43 درصد در سال 1390 کاهش یافته و نسبت وابستگی سالمندان در سال 1365 به کمترین مقدار رسیده است. درصد باسوادی سالمندان استان در سال 1365 حدود 8 درصد بوده که در سال 1395 به 29 درصد رسیده است.
نتیجه­گیری: در مجموع شاخص‌های میانۀ سنی، ضریب سالمندی و میزان سالخوردگی نشان می‌دهند که ساختار جمعیتی استان ایلام در سال 1385 وارد مرحلۀ میانسالی (رو به سالخوردگی) شده است و در حال بهره­مندی از سود جمعیتی اول است.

کلیدواژه‌ها