اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
بررسی روابط سیاسی حسنخان والی با حکومت مرکزی قاجار (شاهزادگان قاجاری)
7
28
FA
فرزاد
خوشآب
جعفر
آقازاده
10.22034/farhang.2019.96052
با روی کار آمدن حکومت قاجاریه و مرگ زودهنگام آقامحمدخان روند ادارۀ ایالات و ولایات مختلف به طور کلی تغییر کرد. همواره یکی از مهمترین اقدامات حکومت مرکزی برای نظارت و تسلط بر ایلات و طوایف ایجاد رابطه با حکام محلی بود که تحت تأثیر این شرایط شکل گرفت. این اقدام از طریق گماشتگان حکومت مرکزی در نواحی مختلف امکانپذیر بود. با روی کار آمدن حکومت قاجار و به تخت نشستن فتحعلیشاه این سیاست در پیش گرفته شد. او با گماشتن محمدعلیمیرزا دولتشاه به حکومت کرمانشاهان توانست تسلط خود را بر والیان پشتکوه حفظ کند. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال انجام شد که: روابط محمدعلیمیرزا دولتشاه با والیان پشتکوه چگونه بوده است؟ یافتههای این پژوهش که رویکردی توصیفی- تحلیلی داشت بیانگر آن بود که محمدعلیمیرزا با سیاست مسالمتآمیز خود توانست تا پایان عمر والیان پشتکوه را با حکومت مرکزی ایران همراه کند
قاجاریه,محمدعلیمیرزا,والیان پشتکوه,حسنخان
https://www.farhangeilam.ir/article_96052.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96052_6eff8cf0e0f346da329f3a9b89f6b4cb.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
تحلیل کارکردی سیستم اتوبوسرانی از نگاه شهروندان (مطالعۀ موردی: شهر ایلام)
29
47
FA
لطفعلی
کوزهگر کالجی
سجاد
دارابی
sajaddarabi2014@gmail.com
محمدتقی
رضویان
m-razavian@sbu.ac.ir
10.22034/farhang.2019.96051
رشد روز افزون جمعیت باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در شهرها شده است. بخشی از این مشکلات مربوط به حمل و نقل درونشهری است که چالشهایی همچون: افزایش زمان سفر، آلودگی زیست محیطی و مشکلات روحی - روانی را به دنبال دارد؛ لذا مدیران شهری به دنبال سیستمهای جایگزین برای کاهش استفاده از خودروهای شخصی و تردد آسان و سریع در داخل شهر هستند که یکی از راهکارهای موجود، استفاده از حمل و نقل عمومی است. نحوۀ مطلوب خدماترسانی در بخش حمل و نقل عمومی و کارکرد مطلوب آن میتواند رضایتمندی شهروندان و کاهش حجم خودرو در راههای درونشهری را در پی داشته باشد. اهمیت حمل و نقل عمومی و ویژگیهای کالبدی و توپوگرافی شهر ایلام، اهمیت استفاده از اتوبوسهای درونشهری را دوچندان کرده است. در این پژوهش که به روش تحلیلی- توصیفی انجام شده، میزان رضایتمندی شهروندان از کارکرد سیستم اتوبوسرانی شهر ایلام مورد بررسی قرار گرفته است. در راستای این بررسی، پس از تهیۀ پرسشنامه با توجه به جامعۀ آماری، حجم نمونه به میزان 383 نفر انتخاب شد که به صورت تصادفی مورد پرسش قرار گرفتند. پردازش و تجزیه و تحلیل دادها (آمار توصیفی و استنباطی) نیز با بهرهگیری از روشهای آماری در نرمافزار SPSS با استفاده از آزمون T تکنمونهای انجام شده است. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که از نگاه شهروندان، سیستم اتوبوسرانی شهر ایلام از نظر خدماتیدهی و کارکردی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و عدم رضایت آنان را به دنبال داشته است؛ لذا توسعۀ خدماتدهی در این بخش میتواند موجب استقبال شهروندان از سیستم اتوبوسرانی شود و کاهش استفاده از خودروهای شخصی را در پی داشته باشد.
اتوبوسرانی,حمل و نقل درونشهری,شهروندان,ایلام
https://www.farhangeilam.ir/article_96051.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96051_8894fdedd22ef8d6d900312ef0f66aa6.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
تحلیل ثانویۀ علل وقوع طلاق در استان ایلام در سال 1395
48
73
FA
ابراهیم
میرزایی
ebrahimmirzae2013@gmail.com
معصومه
موسی زاده
محبت
محبی
10.22034/farhang.2019.96056
یکی از مسائل اجتماعی که در سالهای اخیر اهمیت فزایندهای یافته و ابعاد پیچیدهای پیدا کرده، مسئلۀ طلاق است. شکلگیری و گسترش این مسئله منجر به فروپاشی نهاد خانواده و نابسامانی اجتماعی و فرهنگی در جامعه میشود که بروز مسائل اجتماعی دیگری همچون بزهکاری و انحرافات اجتماعی از پیامدهای آن میباشد. مطالعه و اقدام در جهت تغییر چنین وضعیتی یا ارائۀ راهحل، نیازمند رویکردهای جامعهشناختی است. بر اساس آمارهای رسمی، در کل کشور، طلاق در سال 1390 نسبت به سال 1391، 8 درصد و در سال 1394، 17 درصد رشد را تجربه کرده است. استان ایلام به عنوان محدودۀ جغرافیایی این پژوهش نیز از داشتن چنین شرایطی همچون شرایط کلی کشور مستثنی نیست. پژوهش حاضر با استفاده از روش تمامشماری و تحلیل ثانویۀ اطلاعات به بررسی و مطالعۀ علل درخواست و وقوع طلاق در میان زوجین استان ایلام پرداخت و به این پرسش پاسخ داد که علل و عوامل مهم درخواست طلاق کدامند؟ جامعۀ آماری پژوهش شامل زوجین متقاضی طلاق یا طلاقیافته در استان ایلام در سالهای 1390 تا 1394 بود. اطلاعات مورد نیاز نیز از طریق پروندههای موجود در مراکز ساماندهی و کاهش طلاق سازمان بهزیستی به صورت سرشماری و تحلیل ثانویه به دست آمد. نتایج نشان داد که در بین علل مؤثر بر درخواست طلاق، فقدان تفاهم اخلاقی و مشکلات اقتصادی بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داداند. از بین فرضیههای تحقیق، سابقۀ اعتیاد، میزان تحصیلات، نسبت فامیلی، آشنایی قبلی و سن زوجین تأیید شد که با علت درخواست طلاق رابطۀ معناداری را به نمایش گذاشتند.
طلاق,زوجین,مسائل اجتماعی,تحلیل ثانویه,ایلام
https://www.farhangeilam.ir/article_96056.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96056_30b756520a1be65738757a0742921e33.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
بررسی تطبیقی سوگآیینهای لری و کردی با سنت سوگواری در میانرودان
74
89
FA
نجم الدین
گیلانی
ngilani58@gmail.com
10.22034/farhang.2019.96058
شیوۀ انجام پژوهش حاضر که با هدف بررسی وجوه اشتراک بین سوگآیینهای لری و کردی با سنت سوگواری در میانرودان انجام شده، توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری مطالب از تحقیقات میدانی و استناد به منابع کهن استفاده شده است. سوگواری از آن دسته آیینهای فرهنگی میباشد که مرز نمیشناسند و در طول تاریخ در بین اقوام مختلف، مشترک بوده است. این سنت از جمله آیینهای ماندنی است که با گذشت زمان نه تنها فراموش و منسوخ نشد، بلکه بر اعتبار و جایگاه آن افزوده گردید. به نظر میرسد که این سنتهای سوگواری جزء کهنالگوهایی است که ویژگی اصلی آنها انتقال و تکراپذیریشان در بین اقوام است. اقوام ایرانی کرد و لر نیز در طول تاریخ همواره پاسبان و انتقالدهندۀ خوبی برای بسیاری از آداب و رسوم باستانی و مشترک در بین ملل مختلف بودهاند که یکی از آنها سنت سوگواری است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میان سوگآیینهای لری و کردی با سنت سوگواری در میانرودان در مواردی همچون: روی خراشیدن، گیس بریدن، سیاه پوشیدن، خاک بر سر ریختن، مدت زمان سوگواری و ... تشابه وجود دارد.
سوگواری,میانرودان,قوم لر,قوم کرد
https://www.farhangeilam.ir/article_96058.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96058_be118c6a34e91c2e5747b6183e75ecea.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
تحلیل مردمشناختی پوشاک در استان ایلام (مطالعۀ موردی: تیرۀ مرشدوند از ایل خزل)
90
117
FA
هلن
کاظمی
helen.kazemi1976@gmail.com
وحید
رشیدوش
0000-0002-8310-6411
rashidvash@yahoo.com
10.22034/farhang.2019.96063
پوشاک به عنوان یک عنصر فرهنگی حامل پیامها و رموز مختلفی است که از آداب و رسوم، سنن و خاستگاه قومی جوامع سرچشمه گرفته است. در عصر حاضر علیرغم اشاعۀ فرهنگ و تعامل اجتماعی، هنوز هم پوشاک یکی از مشخصههای فرهنگی و تمایز بین گروههای انسانی و اقوام به شمار میرود. روش کار در این پژوهش، مطالعۀ عمیق و ژرفانگر بوده و در آن از مطالعۀ اسنادی و کتابخانهای، حضور در میدان تحقیق و مشاهدۀ مستقیم همراه با مشارکت و مصاحبه استفاده گردیده و برای تبیین دادههای پژوهش، سه رویکرد کارکردگرایی، اشاعهگرایی و نمادگرایی تفسیری به کار گرفته شده است. بررسیها نشان داد که با توجه به گذر زمان و توسعۀ تکنولوژی، گسترش رسانهها و تغییر مشاغل، پوشاک دچار تحولات بسیاری شده و توجه انسان بیشتر به زیبایی و تناسب لباس معطوف گشته است. منطقۀ مورد مطالعه نیز از این تحول به دور نبوده و کارکرد بعضی از اجزای پوشاک در این منطقه از بین رفته و انواع دیگری جایگزین آن شده است.
پوشاک,فرهنگ,تیرۀ مرشدوند,ایل خزل,استان ایلام
https://www.farhangeilam.ir/article_96063.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96063_fdd237a7782457db57d7446fe960bd7e.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
بررسی هویت شهری ایلام و مؤلفههای هویتبخش آن
118
141
FA
سعید
صالحی زلانی
saeedsalehi878@gmail.com
علی
هاشمی
alihasemi91990@gmail.com
عباس
میرزاد
abas.mizad94@gmail.com
10.22034/farhang.2019.96064
در حالی که آنچه از اغلب شهرهای کنونی ما در ذهن عموم شکل گرفته مجموعهای از ساختمانهای بلند، پارکها و خیابانهاست؛ اما شهرها و فضاهای شهری از شخصیت و هویت ویژهای برخوردار هستند. هویت هر شهر را ویژگیها و امتیازات آن شهر در دورهای نسبت به دورۀ پیش مشخص میسازد. در این زمینه آنچه قابل تأمل است وجوه اشتراک و تمایز شهرها با هم است. صفات هویتی شهر متشکل از صفات هویتی طبیعی، مصنوعی و انسانی است. با توجه به اهمیت هویت شهری، این پژوهش با هدف بررسی شاخصهای مؤثر بر شکلگیری هویت شهر ایلام و ارزیابی تطابق معماری شهری ایلام با این شاخصها انجام شده است. روش تحلیل در این مقاله، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی و مشاهدات میدانی جمعآوری شده است. نتایج تحقیق نشان داد که از میان مؤلفههای اصلی که برای شناخت و بررسی هویت شهر ایلام در نظر گرفته شدهاند، مؤلفههای مصنوع که خود ناشی از عامل سیاست هستند بیشترین تأثیر را داشتهاند؛ همچنین یافتهها نشان داد که معماری شهری ایلام با مؤلفههای تاریخی، انسانی و طبیعی آن تطابق چندانی ندارد.
شهر ایلام,هویت شهری,طبیعت,مصنوعات,فرهنگ
https://www.farhangeilam.ir/article_96064.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96064_af81a92fa73d77f31b4e4ef7947e57e8.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
پیامدهای اصلاحات ارضی در غرب ایران (مطالعۀ موردی: ایلام، کرمانشاه و لرستان)
142
165
FA
شایان
کرمی
shayan_karami99@yahoo.com
10.22034/farhang.2019.96065
در این مقاله علاوه بر پیامدهای اصلاحات ارضی در غرب ایران به عنوان مسئلۀ اصلی تحقیق، علل و عوامل و چگونگی اجرای برنامۀ اصلاحات ارضی نیز بررسی شده است. رویکرد پژوهش، کیفی بوده و دادهها از آرشیو ملی اسناد و منابع کتابخانهای، جمعآوری و به روش گراندد تئوری تجزیه و تحلیل شده است. یافتهها نشان داد که اجرای اصلاحات ارضی در ایران متأثر از فشار نظام سرمایهداری جهانی، منجر به رکود کسب و کار روستایی و رونق سرمایهگذاری شهری شد. حمایت دولت از سرمایهگذاریهای کلان نیز دو قطبی شدن کشاورزی را در پی داشت. سلب مالکیت از زنان و گسترش مالکیت حقوقی از دیگر پیامدهای مهم اصلاحات ارضی در غرب ایران بود. تجاری شدن کشاورزی، ظهور نظام اربابرعیتی مدرن، اتکای دولت به فروش نفت و بینیازی از اقتصاد وابسته به زمین از عمدهترین علل اجرای قانون اصلاحات ارضی در ایران به شمار میرفت.
ایلام,کرمانشاه,لرستان,اصلاحات ارضی
https://www.farhangeilam.ir/article_96065.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96065_fada9c1380ba4fcc7c383ef9cd6e2d6c.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
بررسی، مقایسه و تجزیه و تحلیل شاخصهای توزیع منابع مالی آموزش و پرورش استان ایلام
166
189
FA
علی
حیات نیا
alihayatnia@gmail.com
جواد
ابراهیمی
javadebrahimi5153@gmail.com
10.22034/farhang.2019.96166
منابع مالی بخش آموزش و پرورش در ایران محدود است؛ از این رو نحوۀ هزینهکرد این منابع و تناسب شاخصهای توزیع با اهداف مورد نظر برنامهریزان از اهمیت بالایی برخوردار است.<br /> مطالعۀ حاضر ترکیبی از شیوههای توصیفی و تجربی و جامعۀ آماری آن، صورتهای مالی هزینهکرد اعتبارات اداره کل آموزش و پرورش استان ایلام در یک دورۀ نه ساله میباشد. ابزار مورد استفاده جهت کسب اطلاعات، منابع آماری، صورتهای مالی و اطلاعات اسنادی و کتابخانهای بوده و در بخش تحلیل دلفی از پرسشنامه استفاده شده است.<br /> نتایج تحقیق نشان داد که حقوق و مزایای کارکنان بالاترین سهم و اموال و داراییها کمترین سهم را از بودجه داشتهاند. میانگین مجموع نرخ رشد اعتبارات هزینهای واقعی طی دورۀ مورد بررسی 64/3 درصد در سال و میزان هبستگی آن با نرخ رشد تعداد دانشآموزان 83/8 درصد، با نرخ رشد تعداد کارکنان 2/19 درصد و با نرخ رشد تعداد اتاقهای آموزشی 99/4- درصد بوده است. هزینۀ تمامشده هر دانشآموز طی دورۀ مورد بررسی با روش هزینهیابی سنتی از 1/34 میلیون ریال در سال 1387 به 6/52 میلیون ریال در سال 1395 رسیده است.<br /> مدل نهایی پیشنهادی برای توزیع بهینۀ منابع مالی چنین است: منابع کافی در سطح ملی تأمین شود، تخصیص اعتبارات غیرمتمرکز باشد و توزیع اعتبارات بر مبنای شاخصهای سرانۀ دانشآموز، سرانۀ کارکنان آموزشی و ستادی، سرانۀ فضای آموزشی، سرانۀ فضای اداری و ضریب محرومیت با حفظ وزن و اهمیت هر شاخص صورت پذیرد.
منابع مالی,شاخصهای توزیع,آموزش و پرورش,استان ایلام
https://www.farhangeilam.ir/article_96166.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96166_4bd103a799b8cc0f8d8f71ce5f41eade.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
پارتیبازی و عملکرد شغلی، تبیین نقش میانجی اعتماد سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایلام)
190
211
FA
کرم
خلیلی
karam.khlili@yahoo.com
حامد
قاسمپور
سمیه
حمیلی
somayehhomili@maildata.ir
10.22034/farhang.2019.96068
تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر پارتیبازی بر عملکرد شغلی با توجه به نقش میانجی اعتماد سازمانی انجام شده است. روش انجام این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی – همبستگی مبتنی بر مدلیابی معادلات ساختاری است. جامعة آماری آن نیز شامل کلیة کارکنان ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایلام به تعداد 300 نفر بود که به منظور تعیین حجم نمونه (168 نفر)، از فرمول کوکران استفاده شد؛ اما به دلیل اینکه تحقیق حاضر در صدد بهرهگیری از مدلیابی معادلات ساختاری و نرمافزار لیزرل بود و از آنجا که برای انجام این مهم، حداقل نمونه میبایست 200 نفر باشد، تعداد 230 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده به عنوان نمونه تعیین شد. ابزار اصلی جمعآوری دادهها نیز پرسشنامه بود؛ بنابراین برای سنجش متغیر پارتیبازی از پرسشنامة عبدالله و همکاران (1998)، عملکرد شغلی پاترسون و همکاران (1992) و اعتماد سازمانی شفیعی (1390) استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که پارتیبازی بر عملکرد شغلی و اعتماد سازمانی، تأثیر منفی و معناداری دارد. اعتماد سازمانی نیز بر عملکرد شغلی، تأثیر مثبت و معناداری دارد؛ همچنین اعتماد سازمانی در رابطة بین پارتیبازی و عملکرد شغلی نقش میانجی ایفا میکند.
پارتیبازی,عملکرد شغلی,اعتماد سازمانی,دانشگاه علوم پزشکی ایلام
https://www.farhangeilam.ir/article_96068.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96068_b2182ceea04ea6877099746eae571f21.pdf
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
فصلنامه علمی فرهنگ ایلام
2676-5942
20
62,63
2019
10
12
بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد سازمانی با تأکید بر نقش میانجی هوش فرهنگی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام)
212
244
FA
احمد
خمشآیا
محمدرضا
رخیده
مائده
دهقان
10.22034/farhang.2019.96071
این پژوهش که از نوع تحلیل ماتریس کوواریانس- واریانس محسوب میشود به روش تحلیل همبستگی و با هدف بررسی نقش فرهنگ سازمانی بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی هوش فرهنگی انجام شده است. نمونۀ مورد مطالعه 405 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام بودند که به شیوۀ نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها نیز پرسشنامۀ 45 سؤالی شامل پرسشنامۀ فرهنگ دنیسون (۲۰۰۰)، عملکرد هرسی و گلد اسمیت (1981) و هوش فرهنگی ایرلی و انگ (۲۰۰۳) بود که به دلیل دخل و تصرف محقق، روایی و پایایی آن بررسی و تأیید شد. مقدار آلفای کرونباخ از طریق نرمافزار Spss برای فرهنگ سازمانی، هوش فرهنگی و عملکرد سازمانی به ترتیب 729/0، 817/0 و843/0 محاسبه گردید و آلفای کل پرسشنامه نیز 844/0 به دست آمد که همگی بالاتر از 7/0 بودند و این نشاندهندۀ پایایی مناسب پرسشنامه است. روایی پرسشنامه نیز از طریق روایی واگرایی به روش ماتریس فورنل و لارکر سنجیده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری در نرمافزار 3Smart Pls انجام شد. نتایج مدل ساختاری پژوهش نشان داد که فرهنگ سازمانی از طریق هوش فرهنگی بر عملکرد سازمانی تأثیر مثبت و معناداری دارد. این فرضیه با استفاده از آزمون زابل و آزمون VAF تأیید شد و نقش هوش فرهنگی به عنوان میانجیگر در این رابطۀ معنادار بود.
فرهنگ سازمانی,هوش فرهنگی,عملکرد سازمانی
https://www.farhangeilam.ir/article_96071.html
https://www.farhangeilam.ir/article_96071_ef54b2dad56d935518ac3582f47a144e.pdf